Hỏi: Tôi thuê một gian nhà để ở, hợp đồng thuê từ năm 2009 đến hết 2012 từ đó đến nay tôi không vi phạm hợp đồng thuê nhà, hiện nay chủ nhà đang yêu cầu tôi trả nhà, họ ấn định thời hạn trả nhà và nói nếu không thực hiện sẽ bị cưỡng chế di chuyển tài sản. Tôi xin hỏi trường hợp của tôi pháp luật qui định về chấm dứt hợp đồng thuê nhà trong điều kiện nào, quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng của các bên như thế nào, hành vi cưỡng chế tài sản có vi phạm pháp luật hay không?
Trần thị Thịnh (Hà Nội)
Trả lời: Điều 499 - Bộ luật Dân sự có qui định về trách nhiệm của mỗi bên khi chấm dứt hợp đồng thuê nhà. Đối với trường hợp của chị, việc chấm dứt hợp đồng chỉ có thể xảy ra khi:
1. Thời hạn thuê đã hết; nếu hợp đồng không xác định thời hạn thuê thì hợp đồng chấm dứt sau sáu tháng, kể từ ngày bên cho thuê báo cho bên thuê biết về việc đòi nhà;
2. Nhà cho thuê phải phá dỡ do hư hỏng nặng có nguy cơ sập đổ hoặc do thực hiện qui hoạch xây dựng của nhà nước.
Bên có lỗi trong việc để hợp đồng bị đơn phương chấm dứt phải bồi thường thiệt hại.
Bên đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng phải thông báo ngay cho bên kia biết trước một tháng việc chấm dứt hợp đồng, nếu không thông báo mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.
Khi hợp đồng bị đơn phương chấm dứt thực hiện thì hợp đồng chấm dứt từ thời điểm bên kia nhận được thông báo chấm dứt. Các bên không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ. Bên đã thực hiện nghĩa vụ có quyền yêu cầu bên kia thanh toán.
Không ai có quyền cưỡng chế di chuyển tài sản của chị một khi hợp đồng thuê nhà vẫn còn, hợp đồng không bị phán quyết bởi một quyết định, hoặc một bản án của cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp làm thay đổi hợp đồng.
Muốn thanh lý hợp đồng khi thời hạn thuê nhà vẫn còn phải trên cơ sở thỏa thuận của bên thuê nhà và bên cho thuê nhà không có sự cưỡng ép từ các phía, Nếu bên cho thuê cố tình cưỡng chế tài sản của chị ra khỏi nhà thuê, chị có thể trình báo với cơ quan có thẩm quyền để xử lý.
Luật sư Trương Văn An
(Văn phòng Luật sư Phúc Thọ - 23 Hồ Đắc Di,Nam Đồng, Đống Đa, Hà Nội)